Dr Hilmi Karadeniz: “Her türlü sporcu sakatlığında kök hücre tedavileri uygulanır…”

VOİCEPRESS Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı, “SPORTOTEAM” Sporcu ve Omurga Sağlığı Merkezi’nin kurucusu, doktor Hilmi Karadenizle röportajı dikkatinize sunuyor:

-Hilmi bey, bildiğimiz kadarıyla siz İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uzmanlık eğimini tamamlamışsınız.  Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı olarak, hem de “SPORTOTEAM” Sporcu ve Omurga Sağlığı Merkezi’nin kurucususunuz. Peki, Hilmi bey, kurucusu olduğunuz bu merkez hangi sağlık hizmetlerinizi veriyor?

-“SPORTOTEAM”  -aslında bir çok önemli sağlık konuları ile ilgili hizmet veriyordur. En önemlisi merkezimiz sporcu ve omurga sağlığı konusunda uzman ortopedist, fizyoterapist, antrenör, masör, algolog, psikiyatrist, psikolog ve diyetisyenlerden oluşan kadrosuyla, multidisipliner tedavi yaklaşımlarıyla çalışan bir organizasyondur.

-Hilmi bey, Türkiyede  kök hücre ve kök hücre tedavisinin oldukça önemli bir tedavi yönü olduğu ile ilgili malumatımız var. Bu nasıl bir tedavi şeklidir ve insan hayatında kök hücrenin önemi nedir?

-Kök hücre anne karnında, baba ve annemizden gelen birer yarım hücreden oluşan tek bir hücre, o tek hücreden çoğalan ve değişen milyarlarca farklı hücreyle doğumda insana dönüşür. İşte kabaca kök hücre, her hücreye dönüşebilen o tek hücreyi ifade eder. Kök hücre, insan vücudunda birçok farklı dokuda değişmemiş anne hücre olarak bulunur ve gerektiğinde uyarılarak vücudun hemen her hücresine dönüşerek onarımı, gençleşmeyi, yenilenmeyi sağlayabilir. Kök hücre tedavisinin diğer tüm tedavilere üstünlüğü dışarıdan ilaç ya da madde içermemesi sebebiyle yan etkisinin çok az olması, hatta kalıcı yan etkisinin hemen hiç olmamasıdır. Kök hücre alerji oluşturmaz. Kök hücre tedavisi kanda dolaşan bir kısım hücreler (trombositler) damar dışına çıktıklarında parçalanarak vücutta alarm etkisi gösterir ve iyileşme döngüsünü başlatır. Alarm sonucu uyarılan ve birçok dokuda bulunan kök hücreler harekete geçer ve kendi genetiğine uygun normal dokuya dönüşerek iyileşmeyi sağlarlar. İşte kök hücre tedavisi bu döngüden yola çıkarak uygulanır. Ya kandaki uyarıcı hücreler ya da onarımı yapan kök hücreler vücuttan canlı olarak elde edilerek hastalıklı bölgeye uygulanır. Vücudun kendi iyileşme mekanizması tetiklenmiş olur ve iyileşme başlar.

–Kök hücre konusu ve tedavisi ilginç olduğu kadar da, sağlık sektörünün gelişiminde oldukça önemli bir  tedavi yöntemidir. Ama bu konuyu bir kadar net bir şekilde açıklasak daha iyi olur.  Mesela, kök hücre dediğimiz bu hücre ne işe yarar,   nasıl bulunur, nasıl uygulanır? 

-Merakınızı anlıyorum.  Bildiğimiz kadarıyla, insan vücudunda yer alan tüm organ ve dokular hücrelerden oluşur. Bazı hücreler kendilerini yenileyebilir ve farklı hücre tiplerine dönüşebilir niteliktedir. Yani  kök hücreler   güç dokuları onarır, yaşlı dokuları sıkılaştırır ve gençleştirir, yeni damar oluşumu sağlayarak kan akımını artırır, dokuların iyileşme hızını artırır. Kök hücre kaynağı her doku olabilir fakat ortopedik tedavide 3 ana kök hücre kaynağı kullanılmaktadır. Kolunuzdan alınacak bir tüp kan en kolay ve en sık kullanılan kaynaktır fakat buradaki kök hücre miktarı az olup daha çok uyarıcı hücreleri içerir. İkinci kaynak kemik iliğidir. Kandakine oranla çok daha fazla kök hücre içerdiğinden daha iyi bir kaynak olup ameliyathane şartlarında alınması gerekmesi daha ileri durumlarda kullanılmasını gerektirir. Üçüncü ve en yoğun kök hücre içeren kaynak, yağ hücreleridir. Yine ameliyathanede alınır ve kullanılır. Kök hücre 2 şekilde elde edilip kullanılır. Direk uygulama yönteminde hastadan alınan materyal (kan, kemik iliği, yağ vs…) ayrıştırılarak hücreler elde edilir ve aktif hale getirilir. Kök hücre hazırlanırken önemli nokta hücrelerin canlı olarak elde edilmesidir. Bunu sağlamak için özel kitler kullanılmaktadır. Elde edilen kök hücreler iğne şeklinde hastalıklı bölgeye uygulanır.

-Demeli kök hücreleri  çoğaltılmak da mümkünmüş?

-Tabi. Hatta onları  yönlendirmek bile oluyor. Mesela, bazı durumlarda elde edilen hücreler özel laboratuvar ortamlarında çoğaltılır ve daha çok doku elde edilmesi sağlanır. Bu laboratuvarlarda çoğaltılan hücreler belli başlı dokulara dönüştürülerek hastaya uygulanacak hale getirilebilir. Bu işlem, elde edilecek hücreye göre 2 haftaya kadar sürebilir. Bu şekilde elde edilen dokular ameliyathane ortamında uygulanır. Ülkemizde bu şekilde işleyen (yazı yazıldığında 7 adet) laboratuvarlar vardır ve Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olarak çalışmaktadır. Biz de kurumumuzda bu uygulamaları güvenilir olarak yapmaktayız.

-Anlaşılan o ki, kök   hücre tedavisi  genel olarak  bir sıra hastalıklarda bile uygulanır.

–Mesela,  kök hücre tedavisi, özellikle diz, ayak bilek, kalça gibi eklem kireçlenmesi ve kıkırdak sorunlarında; kalça dolaşım bozukluklarında (avasküler nekroz), kas tendon yaralanmalarında, iyileşmeyen yaralarda (diabetik yara gibi), kaynamayan kırıkların iyileşmesinde, sporcuların sahaya erken dönüşünü sağlamada (kırık erken iyileşmesi, kas yırtığı iyileşmesi, ön çapraz bağ yaralanması gibi) kullanılmakta ve hastanemizde de bu tedaviler başarıyla uygulanmaktadır.

-Hilmi bey, kök hücrenin uygulanması için belirli bir sınır var mı? Yani kaç kes uygulamak mümkün gözüküyor?

-Dünya üzerinde kullanımı sınırlandırılmış olan kök hücre tedavilerinde halen uzun dönem sonuçlar bilinmediğinden oturmuş standart bir yaklaşım yoktur. Genellikle doktorunuzun tecrübesi seans sayı ve sıklığını belirler. Birçok hastalıkta tek doz yeterlidir.

–Anladığımız kadarıyla, kireçlenme tedavisinde kök hücre protezi önleyebiliniyormuş. Bu konuda ne diye bilirsiniz?

-Tabi, kireçlenme eklem kıkırdaklarının harap olması sonucu, ağrı, şekil bozukluğu ve şişmelerle seyreden ve protez gerektirebilecek ciddi bir hastalıktır. En sık dizde görülmekle birlikte, kalça omuz, ayak bilek gibi büyük ve önemli eklemleri tutarak hasta konforunu bozar, hatta ileri yaşlarda hastayı yatağa düşürebilir. Poliklinik şartlarında uygulanan kandan kök hücre tedavileri ile çok iyi sonuçlar elde edilebilir. Henüz uzun dönem sonuçları bilinmese de kök hücre tedavileri protez gereksinimini azaltabilir hatta ileride hastanın kendi kök hücresinden eklem yapılarak eklem gençleştirilebilir ve protez ameliyatları tarihteki yerini alabilir.

-Peki, kemik kaynamaması ve kaynama gecikmesinde kök hücre tedavisi  hangi tedavi yöntemidir?

-Bunun  tıppı adı Psödoartrozdur.  Kırık kaynamasının geciktiği ya da kaynamanın zor olduğu özellikle trafik kazası, silahla yaralanma gibi zor kırıklarda kırık hattına uygulanan kök hücre tedavileri hem kırık kaynama oranlarını hem de kaynama sürelerini olumlu etkilemektedir.Bunu biz aynı zamanda sporcu sakatlıklarında kök hücre uygulamaları konusunda da bunu göre biliriz. Mesela, profesyonel sporcuların sakatlıklarında ilk soru ne zaman sahada olacaklarıdır. Her türlü sporcu sakatlığında uygulanan kök hücre tedavileri bazen sporcunun spor hayatına devam etmesini bazen de erken dönmesini sağlamaktadır ve sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle ultrason eşliğinde yapılan uygulamalar başarı şansını artırmaktadır.

-Sonuç olarak, kök hücre tedavisinde  olmazın başarılar elde etmişiniz.  Peki,  bu konudaki hedefleriniz nedir? Kök hücre tedavisi ile daha hangi başarılara imza atmayı hedefliyorsunuz?

-Yakın gelecekte kök hücre sayesinde eksik uzuvları yerine koymayı, eklemleri protezden farklı tedavilerle iyileştirmeyi, kemikleri daha kolay uzatmayı, kırığı kolay kaynatmayı bekleyebiliriz. Unutmayın, insan mükemmel yaratılmıştır ve kendini iyileştirmeyi doğuştan bilir.

P.S

Şifa bulmak isteyen, sakat sporçuluğa son vererek, hayellerinin peşinden gitmek isteyenler için iletişim numarasını da sunuyoruz. Bir “alo” demeniz yeterli:

İletisim sorumlusu : Ömer Erden
İletisim No: +905533522298

Ülker Fermankızı