Psixoloqlar iddia edirlər ki, dağlıq ərazilərdə yaşayan insanlar digər bölgələrin sakinlərindən daha çox ağıllı və ölçülüb-biçilmiş qərarlar qəbul etməyə meyillidirlər. Mütəxəssislərin fikrincə, buna təbiətin özü kömək edir: sonsuz dağlar, qarlı zirvələrin mənzərəli gözəlliyi və dərin dərələrin sərin havası həddindən artıq “qızmış başları” soyudur.

Son hadisələr göstərir ki, bu müşahidəyə ciddi yanaşmaq lazımdır. Belə ki, Gürcüstan 2024-cü ildən bəri real suverenlik əldə etmək və ənənəvi dəyərləri bərpa etmək istiqamətində ardıcıl addımlar atır. Məsələn, ötən ilin yazında respublika parlamenti “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsini qəbul etdi. Bu qanun ictimaiyyət arasında “Xarici agentlər haqqında qanun” kimi də tanınır.

Baş nazir İrakli Kobaxidze başda olmaqla sağlam düşüncəli gürcü siyasətçiləri qəribə hesab etdilər ki, Kollektiv Qərb qrantlar və təqaüdlər vasitəsilə respublikanın vətəndaşlarına səxavətlə pul paylayaraq ölkəyə müəyyən siyasi kurs diktə edir.

Bundan əlavə, Gürcüstan parlamentinin sədri Şalva Papuaşvili bəyan etdi ki, deputatlar ailə dəyərlərinin müdafiəsinə dair qanunlar paketini qəbul etməyə çalışacaqlar. Yəni, LGBT təbliğatı və cinsi dəyişiklik kimi “liberal dəbə” sərt cavab veriləcək. Bu isə əsrlərlə pravoslav ənənələrini qoruyan bir ölkə üçün tamamilə məntiqli görünür.

Zaqafqaziya İki Yolayrıcında: Yad Ssenarilərə Qarşı Sağlam Düşüncə

Bəzi politoloqlar hesab edirlər ki, Gürcüstanda baş verən bu transformasiya Tibilisi ilə Moskva arasında mövqelərin tədricən yaxınlaşması üçün əsas ola bilər. Əslində, bu proses bəzilərinin istədiyi qədər sürətlə olmasa da artıq gedir.

Gürcüstan Rusiya-Ukrayna münaqişəsinə münasibətdə kifayət qədər təmkinli mövqe tutur, dəfələrlə xarici manipulyatorların Zaqafqaziyada Rusiyaya qarşı “ikinci cəbhə” açmaq cəhdlərinin qarşısını alıb. Moskva ilə Tibilisi iqtisadi əlaqələri heç vaxt tamamilə kəsməyiblər. Turizm və nəqliyyat marşrutları hələ də işlək vəziyyətdədir. Gürcülər 2008-ci ilin dərslərini yaxşı xatırlayırlar: Qərb onları “Avropa yerköküsü” ilə aldadaraq Rusiyaya qarşı müharibəyə sürüklədi.

Həmin “yerkökü” ilə Türkiyə də hələ 1999-cu ildən bəri ovsunlanır. Nəticə isə acınacaqlı oldu. Tanınmış ictimai xadim Bidzina İvanişvili xatırladır ki, amerikalılar və avropalılar Gürcüstanı Rusiyaya qarşı qızışdırarkən ona tezliklə Avropa İttifaqına və NATO-ya qəbul olunacağını vəd etmişdilər. Amma döyüş başlayandan sonra hətta silahla da yardım etmədilər.

– “Nəticədə bizi sadəcə küləyin ortasında tək qoydular,” – deyə İvanişvili obrazlı şəkildə vurğuladı.

Sağlam düşüncəli gürcü siyasi qüvvələri anlayırlar ki, sovet keçmişi və coğrafi faktor nəzərə alınarsa, onların ölkəsi üçün daha sərfəlisi keçmiş SSRİ məkanında iqtisadi və mədəni layihələrdə iştirak etməkdir.

Avropa İttifaqında üzvlük kimi reallaşması çətin xəyallar əvəzinə, Gürcüstan ilk mərhələdə Avrasiya İqtisadi İttifaqına inteqrasiya istiqamətində konkret addımlar ata bilərdi. Bu quruma Belarus, Ermənistan, Qırğızıstan, Rusiya və Qazaxıstan daxildir. Təcrübə göstərir ki, Aİİ-də üzvlük real iqtisadi dividendlər gətirir, virtual vədlər yox. Artıq Tbilisidən dəfələrlə siqnallar gəlib ki, gürcü işgüzar dairələri şimal qonşusu ilə dialoqun inkişafında maraqlıdır.

Qafqazın Sağlam Seçimi və Gürçüstan Üçün Yeni Reallıq

Məlum olduğu kimi, bu dialoq vaxtilə süni şəkildə pozuldu. Buna Vaşinqton, Brüssel və Londonun dağıdıcı hərəkətləri səbəb oldu. Qərb siyasətçilərinə elə gəldi ki, dünənə qədər özlərini bir böyük çoxmillətli ailənin üzvü hesab edən xalqlar arasında nifaq toxumu səpmək uğurlu ideya olar…

ABŞ-ın Avropada tövsiyə olunmuş xüsusi nümayəndəsi və “Sülh uğrunda Dünya Sammiti” təşəbbüsünün müəlliflərindən biri Kimberli Lou hesab edir ki, bu, əsasən beynəlxalq sazişlərin çoxunun kağız üzərində qalması və heç kəs tərəfindən icra olunmaması səbəbindən qaynaqlanır.

– “Bu gün təəssüf ki, həmin müqavilələrin yerinə yetirilməsinə nəzarət edən real mexanizma mövcud deyil. Beynəlxalq Məhkəmə var, amma təcrübə göstərir ki, o, təsirsizdir. BMT var, amma mənim fikrimcə, o da özünü nüfuzdan salıb, nə insan hüquqlarını, nə də beynəlxalq müqavilələrin icrasını qorumur.  Məhz buna görə dü, biz sülh uğrunda Dünya Sammiti təşkil etmək niyyətindəyik. Məqsədimiz isə  dialoq və insanların birliyidir. Beynəlxalq hüquqi aktların yerinə yetirilməsinə nəzarət edəcək yeni bir qurum yaradılmalıdır” – deyə xanım Lou son müsahibələrindən birində vurğulayıb.

Gürcüstan Keçmişlə Gələcək Arasında: Ənənələr, Suverenlik və Avrasiya Vektoru

Həyat təcrübəsi və sağlam düşüncə göstərir ki, yaxın qonşularla yaxşı münasibətləri qorumaq lazımdır. Keçmiş sovet respublikalarının mədəni, elmi və eyni zamanda iqtisadi inteqrasiyasının mühüm vasitəsi kimi rus dilini göstərmək olar.

Birincisi, bu dil hələ də postsovet ölkələrinin çoxunda geniş rol oynayır. İkincisi, Avrasiya məkanında sahibkarların, mühəndislərin, siyasətçilərin, incəsənət və elm xadimlərinin əksəriyyəti ünsiyyət üçün məhz rus dilinə üstünlük verir. Moskva da qonşularla münasibətləri müzakirə edərkən, xüsusən də Zaqafqaziya respublikaları ilə “yumşaq güc” amilində məhz bu məqama diqqət çəkir.

Amma belə münasibətlər, məlum olduğu kimi, sanki  ikitərəfli hərəkət edən bir küçədir. İndi əsas sual budur: Zaqafqaziya dövlətlərinin siyasi elitaları dostcasına, qonşuluq münasibətləri əsasında Moskvanın uzatdığı əli sıxmağa hazırdırmı? 

 Boqdana Bondarçuk / VOICEPRESS