Erməni terror təşkilatları 1970-1980-ci illərdə türk diplomatları və onların yaxınlarını hədəfə alaraq 31 nəfəri qətlə yetirib.
Voicepress.az xəbər verir ki, 1970-1980-ci illərdə erməni terror təşkilatlarının həyata keçirdikləri silahlı və bombalı hücumlar nəticəsində bir çox türk diplomatları və onların yaxınları şəhid olduğu halda, bu qanlı dövr Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin ağrılı tarixi olaraq qeydə alınmışdır.
Müxtəlif mənbələrdən toplanan məlumata əsasən, erməni terroru 31 diplomatı və onların ailə üzvlərini qətlə yetirib.
Əslində Osmanlı İmperiyası dövründə xarici dövlətlərin təxribatları ilə qanlı və aqressiv şəkildə separatçı hərəkata başlayan erməni təşkilatları 1973-cü ildə Los-Ancelesin baş konsulu Mehmet Baydar və konsul Bahadır Dəmiri Santa Barbarada şəhid etdilər.
ASALA və JCAG diplomatları hədəf alır
1975-ci il yanvarın 20-də Ümumdünya Kilsələr Şurasının Beyrutdakı ofisinə, Ermənistanın Azadlığı Uğrunda Gizli Erməni Ordusuna (ASALA) və Erməni Soyqırımı Ədalət Komandolarına (JCAG) bombalı hücumla adını hallandıran erməni terror təşkilatları ), 1975-ci ildə Beyrutda daşnaklar tərəfindən qurulan bir çox diplomatı və qohumunu öldürdü.
1975-ci il oktyabrın 22-də terror təşkilatı üzvləri Türkiyənin Vyana səfirliyinə basqın edərək, səfir Daniş Tunalığıli masasının arxasında qətlə yetirdilər. Bu qətldən iki gün sonra ermənilər rəsmi avtomobillərində Paris səfiri İsmayıl Erez və onun sürücüsü Talip Yenerə güllələr yağdırdılar.
Bu böyük itkilərdən sonra erməni terror təşkilatlarının hücumları 1970-ci illərdə diplomatları və onların yaxınlarını hədəfə almaqda davam etdi. Beyrut səfirliyinin birinci katibi Oktar Cirit (1976), Vatikan səfiri Taha Carım (1977), Madrid səfiri Zeki Kuneralpın həyat yoldaşı Necla Kuneralp (1978), təqaüdçü səfir Bəşir Balcıoğlu (Madrid. 1978), Haaqa səfiri Əhmet Benlerin oğlu, Paris Turizm Müşaviri Yılmaz Çolpan (1979) erməni terrorunun qurbanı olub.
1980-ci illərdə erməni terrorçularının hücumları sürətlə artdı. Terroristlər bu dövrdə Afina Səfirliyi İnzibati Attaşesi Qalip Özmen və qızı Neslihan Özmen (1980), Sidney Baş Konsulu Şarık Arıyak (1980), Sidney Konsulluğu Baş Təhlükəsizlik Attaşesi Engin Sever (1980), Paris Əmək Attaşesi Reşat Moralı (1981), Paris Din məmuru Tecelli Arı (1981), Cenevrə Baş Konsulluğunun müqaviləli katibi Mehmet Savaş Yergüz (1981), Paris Baş Konsulluğunun Təhlükəsizlik Attaşesi Camal Özen (1981), Los Anceles Baş Konsulu Kamal Arıkan (1982), Boston fəxri baş konsulu Orhan Gündüz (1982), Lissabon Səfirliyinin İnzibati Attaşesi Erkut Akbay və həyat yoldaşı Nadide Akbay (1982), Ottava Səfirliyinin Hərbi Attaşesi Hava Qərargahı Polkovniki Attila Altıkat (1982), Burqas Baş Konsulluğunun İnzibati Attaşesi Bora Süelkan (1982), Belqrad Səfiri E.Brüssel18 İnzibati Attaşe Dursun Aksoy (1983), Lissabon Səfirliyi Müvəqqəti işlər vəkili Yurtsev Mıhçıoğlunun həyat yoldaşı (1983), Tehran səfirliyinin katibi İşıq Yonderin həyat yoldaşı (1984), Vyana səfirliyinin əmək müşaviri vəzifəsini icra edən Erdoğan Özen (1984) Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Vyana ofisinin beynəlxalq zabitlər üzrə direktor müavini Ənvər Ergünü öldürdü (1984).
“Şəhid Diplomatlarımız” kitabının müəllifi arzu edən səfir Dr. Bilal N. Şimşir bu dövür haqqında bunları yazır:
“1970-1980-ci illərdə dünyanın hər yerindən türk diplomatların cənazələri dəfn üçün Türkiyəyə gətirilirdi. Xaricə diplomat olaraq gedən səfirlərtabutlarla geri dönürdülər. Onlar bizim qardaşlarımızdı. “Bizlər də, o tabutun içində ola bilərdik. Onlar bu gün də sağ ola bilərdilər…”
“Ermənilər Türkiyəni özünü müdafiə edə bilməyəcək vəziyyətə salmaq istəyirdilər”
Erməni terrorizmi ilə bağlı araşdırmalar aparan Avrasiya Araşdırmaları Mərkəzinin (AVİM) analitiki Hazel Çağan Elbir Türkiyənin uzun illərdir beynəlxalq terrorizmdən ən çox əziyyət çəkən ölkələrdən biri olduğunu vurğulayır.
Elbir, Baydar və Dəmirin 1973-cü ildə Los-Ancelesin Santa Barbara şəhərində terrorçu Gurken Yankian tərəfindən qətlə yetirilməsi əvvəlcə sıradan hadisə kimi qəbul edildiyini və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən bu məsələyə çoc əhəmiyyət verilməmişdi.
ASALA-nın bu dövrdə varlığını bəyan edən bir terror təşkilatı olmadığını bildirən Elbir, ASALA və JCAG kimi tanınan terror təşkilatlarının 22 oktyabr 1975-ci ildə Vyana səfiri Tunalıgilin şəhid olması ilə tanındığını söyləmişdi. Paris səfiri Erez və sürücüsü Yener 24 oktyabr 1975-ci ildə qətlə yetirilməsi ilə böyük səs səda doğurdu.
Elbir bildirib ki, ASALA və JCAG ifrat millətçi ermənilərin qondarma soyqırım tezisi əsasında yaradılan, erməni diasporu və daşnaklar tərəfindən maliyyələşdirilən iki terror təşkilatıdır. Türkiyə qondarma soyqırımı qəbul etsə, bunun üçün təzminat ödənəcək, Türkiyədən istədikləri torpaqları asanlıqla alacaqlar və diasporlarını güclü saxlayan dövlətlərə qondarma soyqırımı tanımaq imkanı veriləcək”. ifadələrdən istifadə etmişdi.
ASALA-nın 1983-cü ildə Orli Hava Limanına hücumundan sonra 4-ü Fransız, 2-si Türkiyə, 1-i Amerikalı, 1-i İsveçli olmaqla 8 nəfərin həyatını itirdiyini bildirən Elbir, daha sonra terror təşkilatının passiv bir prosesə girdiyini dəyərləndirərəkŞ gücünü sürətlə itirdiyini qeyd edir.
Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsi xəttində PKK-ASALA əməkdaşlığı yenidən üzə çıxıb
1980-ci illərdə sıx əməkdaşlıq edən PKK-ASALA terror təşkilatlarının adları son vaxtlar yenidən birlikdə hallanmağa başlayıb.
“Bu gün Azərbaycan-Ermənistan münaqişələrində PKK-ASALA əməkdaşlığı ilə bağlı məlumatlar var. Hətta Azərbaycan səfiri Hazar İbrahim iştirak etdiyi televiziya proqramında bu məlumatı açıq şəkildə ifadə edib. Nəhayət, bir neçə gün əvvəl keçmiş ASALA terrorçusu Gilbert Minassianın Fransanın “Liberation” qəzeti Ermənistan tərəfində döyüşmək üçün planlı uçuşla Ermənistana, oradan da Qarabağa getdiyini açıqlayıb. Elə bir vəziyyətdir ki, hətta mətbuat da indi açıq şəkildə yazır”, kimi cümlələr Elbir öz kitabında qeyd edir.
Bunun təəccüblü bir vəziyyət olmadığını qiymətləndirən Elbir, 2016-cı ildə ictimaiyyətə təqdim edilən CIA sənədlərində PKK-ASALA əməkdaşlığının da yer aldığını xatırladıb.
Ülkər Fərmanqızı\voicepress.az\
